“Transplantasiyanın necə həssas mövzu olması, tənzimlənmədiyi təqdirdə hansı fəsadlara yol aça biləcəyi heç kəsə sirr deyil. Hüquqi cəhətdən düzgün tənzimlənməyən və ya qanunlara düzgün riayət edilməyən ölkələrdə orqanların “qara bazarı” formalaşır”.

TNS xəbər verir ki, bu fikirləri 93 FM dalğasında yayımlanan “Sağlam radio”da Səhiyyə Nazirliyi Hüquq şöbəsinin böyük məsləhətçisi İntiqam Hacıyev açıqlayıb.
Onun sözlərinə görə, yalnız bu yolla münasibətlərin tərəfləri olan donor və resipiyentin hüquqları qorunur, kimlərin donor və ya resipiyent ola biləcəyi, hansı müəssisələrdə bunun həyata keçirilə biləcəyi, bu sahədə nəzarəti həyata keçirən qurumların fəaliyyəti, hansı məsuliyyət tədbirlərinin müəyyən edildiyi məlum olur:
“Hüquqi tənzimləmənin mövcud olmadığı şəraitdə istənilən sahədə yaranan ictimai münasibətlərdə, eləcə də müvafiq sahədə xaoslar və özbaşınalıqlar baş verər. Şəxslər hüquq normalarının boşluğundan istifadə edərək öz iradələrini asanlıqla həyata keçirər və bu zaman onlar heç nəyə görə məsuliyyət daşımaz”.

İ.Hacıyev qeyd edib ki, insan sağlamlığı və həyatı üçün transplantasiya nə qədər vacibdirsə, dövlətimizin və xalqımızın firavan yaşaması üçün transplantasiyanın hüquqi cəhətdən tənzimlənməsi və düzgün həyata keçirilməsi o qədər vacibdir.

O bildirib ki, transplantasiya sahəsinin birbaşa insan həyat və sağlamlığı ilə bağlı olması burada baş verə biləcək qanun pozuntularının da ciddi şəkildə cəzalandırılmasını tələb edir: “Ölkəmizdə orqanların qara bazarının formalaşmasının qarşısını almaq üçün bu sahədə törədilən bir çox qanun pozuntularını cinayət hesab edərək ağır cəzalar nəzərdə tutulub.
Eləcə də, digər böyük ictimai təhlükə törətməyən əməllər isə inzibati xəta hesab olunur. Belə ki, Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 137-ci maddəsinə əsasən insan orqanlarının alqı-satqısı, dövlətin müəyyən etdiyi siyahıda olmayan tibb müəssisələrində və ümumiyyətlə tibb müəssisələrindən kənarda donor orqanların götürülməsi və ya transplantasiyasının həyata keçirilməsi, şəxsin razılığı olmadan transplantasiya məqsədilə donor orqanının götürülməsi və ya eyni məqsədlə şəxsi donor orqanının götürülməsinə məcburetmə, eləcə də qanunla qadağan olunan şəxslərdən transplantasiya məqsədilə donor orqanın götürülməsi əməlləri üçün cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutulub. Bu əməlləri törətmiş şəxsləri bir çox alternativ cəzalarla birlikdə maksimum 7 il müddətinə kimi azadlıqdan məhrumetmə cəzası gözləyir”.

İ.Hacıyev qeyd edib ki, bundan başqa, Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 162-1-ci maddəsinə əsasən dövlətin təsdiq etdiyi siyahıya daxil olmayan tibb müəssisələri və digər şəxslər tərəfindən donor orqanların hazırlanması, saxlanması, daşınması, idxalı və ixracı, resipiyentin və ya donorun anonimliyinin qorunmaması, canlı donordan orqanların götürülməsi zamanı qanununda nəzərdə tutulmuş tələblərə əməl olunmaması, canlı donor tərəfindən özünün zərərli vərdişləri və ona məlum olan xəstəlikləri barədə məlumat verilməməsi, habelə şəxsin ölümdən sonra orqanlarının transplantasiya məqsədilə götürülməsinə razılıq və ya bundan imtina barədə məlumatların yayılması inzibati xəta hesab olunur və müxtəlif məbləğlərdə olmaqla maksimum 10 min manatadək cərimə nəzərdə tutulur.