“ABAD” publik hüquqi şəxsin direktor müavini Vüsal Arzumanlının TNS-ə müsahibəsi.

- Vüsal müəllim, əvvəlcə istərdik ki, “ABAD”ın (“Ailə Biznesinə Asan Dəstək” Publik Hüquqi Şəxs) məqsədləri ilə bağlı bir az məlumat verəsiniz.

- “ABAD” və ya “Ailə Biznesinə Asan Dəstək” Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 23 sentyabr 2016-cı il tarixli Fərmanı ilə Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində yaradılmış publik hüquqi şəxsdir. “ABAD”ın əsas missiyası mikro, kiçik və orta sahibkarlığı inkişaf etdirmək, məşğulluq səviyyəsini artırmaq və rəqabətədavamlı ailə biznesini təşviq etməklə vətəndaşların ölkənin sosial və iqtisadi inkişafında rolunu artırmaqdır.

“ABAD” tərəfindən iki əsas sahə üzrə fəaliyyət göstərən ailələrə dəstək verilir: dekorativ-tətbiqi xalq sənətkarlığı və qida məhsullarının istehsalı. "ABAD"ın dəstək proqramına biznesin planlaşdırılması, marketinq, təlim, brendinq və dizayn, mühasibatlıq xidməti, hüquqi yardım təminatı daxildir. Bundan əlavə, “ABAD” istehsal olunan məhsulların logistikasını və ən əsası satışını həyata keçirir.

Qurumun Masallı, Balakən, Quba, Şəki, Tovuz kimi şəhərlər daxil olmaqla, bir sıra regional mərkəzləri fəaliyyət göstərir. Bu mərkəzlər yerli ailə bizneslərinə dəstək və resurslar təmin etməklə onlara kimyəvi əlavələr olmadan yüksək keyfiyyətli məhsullar istehsal etməyə kömək edir.

- Qurumun qarşısına qoyduğu məqsədlərə çatdığını deyə bilərik?

- Artıq səkkizinci ildir ki, fəaliyyət göstərən “ABAD” bu illər ərzində əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edib. Qurum pilot mərhələsində 7 ailə biznesini dəstəkləməklə işə başlayıb və artıq ötən müddət ərzində proqramdan faydalanan ailələrin sayı 600-ü keçib. 

- Hazırda nə qədər üzvünüz var və bunlar arasında hansı sahələr üzrə istehsalçılar daha çox üstünlük təşkil edir?

- Bu günədək 618 “ABAD”çı ilə müqavilə bağlanılıb. Onlardan 471-i dekorativ-tətbiqi xalq sənəti kateqoriyasına aid olan xalçaçı, oymaçı, keramist, rəssam, zərgər və s. kimi sənət növləri ilə məşqul olan sahibkarlardır.

127 nəfər isə qida istehsalı kateqoriyasında “ABAD” ət məhsulları, mürəbbələr, süd məhsulları, təbii bal, konservlər, qənnadı məmulatları, quru meyvə, təbii yağlar, tərəvəz məhsulları, dondurulmuş yarımfabrikatlar, un məmulatları, sous, ədviyyat, çay istehsalçılarıdır.

17 “ABAD”çı isə digər xidmət kateqoriyalar üzrə dəstək alır.

Bu sahələr ailə biznesinə, Azərbaycanın mədəni irsinə və iqtisadi artımına töhfə verən yüksək keyfiyyətli, yerli istehsal məhsulları yaratmağa kömək edən prioritet sahələrdir.

- “ABAD” üzvü olmaq istəyənlər üçün hansı şərtlər var?

- “ABAD”çı olmaq istəyən şəxslər və ya ailələr bir neçə şərtə cavab verməli və xüsusi prosedurlara əməl etməlidirlər:

Biznes-fokus: “ABAD” ilk növbədə dekorativ-tətbiqi xalq sənətkarlığı və ya qida məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan ailə bizneslərini dəstəkləyir. Buna görə də potensial üzvlərin bu sektorlarda fəaliyyət göstərməkləri məqsədəmüvafiqdir.

Müraciət prosesi: Ərizəçilərin müraciət prosesi ideyanın formalaşmasından başlayır.

İkinci addım elektron ünvan (www.abad.gov.az) və ya birbaşa müraciət edərək anketin doldurulmasıdır. Hər bir ideya reyestrə daxil edilir, uyğun ideyalar əyani görüşə dəvət alır. Bu proses biznesin mümkünlüyünü və potensialını qiymətləndirməyə imkan verir.

Standartlara uyğunluq: Sahibkar-“ABAD”çılar, xüsusilə də qida məhsulları istehsalçıları, “ABAD”ın və eləcə də AQTA-nın keyfiyyət və istehsal standartlarına uyğun məhsul istehsal etməlidirlər. Bura xalq sənətkarlığında ənənəvi üsullara əməl etmək, qida məhsullarının tam təbii şəkildə hazırlanması, sağlamlıq və təhlükəsizlik qaydalarına riayət olunması daxildir.

Təlim və inkişafda iştirak: “ABAD”çılar “ABAD”ın biznes planlaması, marketinq, brendinq, maliyyə menecmenti və digər müvafiq sahələri əhatə edən təlim proqramlarında iştirak edirlər.

Şərtlərlə razılaşma: “ABAD”çılar “ABAD”ın kriteriyalarına cavab verməlidirlər. Bu kriteriyalara öz məhsullarının keyfiyyətini qorumaq, təqdim edilən resurslardan məsuliyyətlə istifadə etmək və biznesə dayanıqlılıq nümayiş etdirmək öhdəlikləri daxildir.

Bu şərtləri yerinə yetirməklə, ailə biznesləri “ABAD”ın hərtərəfli dəstək sistemi vasitəsi ilə bazara və nəzərdə tutulmuş satış kanallarına çıxış əldə edirlər. 

- “ABAD” məhsullarının satışı yalnız ölkə daxilində həyata keçirilir?

- “ABAD” məhsulları Azərbaycan daxilində satışla məhdudlaşmır. Bu gün biz kiçik həcmdə olsa da, beynəlxalq səviyyədə təqdim olunduğumuzu deyə bilərik.

Hazırda “ABAD” Azərbaycan məhsullarını dünya miqyasında tanıtmaq üçün tərəfdaşlıq əlaqələri qurur, beynəlxalq sərgi və yarmarkalarda iştirak üçün dəvətlər alır. Beləliklə, perspektivdə məhsulların daha geniş əhatə dairəsini təmin etmək üçün “ABAD”ın dəstəyindən istifadə etməklə yalnız ölkə daxilində deyil, həm də xaricdə müxtəlif kanallar vasitəsilə satışa çıxması hədəflənib.

Bu strategiya Azərbaycanın iqtisadi artımına və xususilə də mədəni ixracına töhfə verməklə, yerli ailə bizneslərinə beynəlxalq bazarlara çıxış əldə etməyə kömək edəcək.

- “ABAD”a qoşulan istehsalçılar özləri də başqa yerlərdə məhsullarını sata bilirmi? Yoxsa satışlar ancaq “ABAD”a məxsusdur?

- “ABAD”a qoşulan istehsalçılar məhsullarını yalnız “ABAD” kanalları vasitəsilə satmaqla məhdudlaşmırlar. “ABAD” öz platformaları və tədbirləri vasitəsilə əhəmiyyətli dəstək göstərsə də, istehsalçılara öz məhsullarını başqa kanallar vasitəsi ilə də satmaq üçün şərait yaradılır. Bu yaradılmış şərait istehsalçılara həm “ABAD”ın resurslarından, həm də digər mövcud satış kanallarından istifadə etməklə öz imkanlarını və gəlir potensialını maksimum dərəcədə artırmağa imkan verir.

“ABAD”ın göstərdiyi dəstək nəticəsində ailə bizneslərinin öz məhsullarını müstəqil bazara çıxarmaq imkanlarını artıra bilər. Bu yanaşma istehsalçılara “ABAD”ın strukturlaşdırılmış dəstəyindən faydalanmağa imkan verir, eyni zamanda həm ölkədaxili, həm də beynəlxalq səviyyədə digər bazar imkanlarını araşdırır.

- Bakıda neçə ünvanda mağazalar var? Regionlarda satışlar hansı formada həyata keçirilir?

- Hazırda bizim 9 etno-butikimiz, Bravo Supermarketlərində isə 3 bakaleyamız var. Onlar aşağıdakı ünvanlarda yerləşir:

“ABAD” etno-butiki İçərişəhər filialı;

“ABAD” etno-butiki “Fairmont” filialı;

“ABAD” etno-butiki “Duty Free” filialı;

“ABAD” etno-butiki 3 saylı Bakı “ASAN xidmət” mərkəzi filialı;

“ABAD” etno-butiki 7 saylı Bakı “ASAN xidmət” mərkəzi filialı;

“ABAD” etno-butiki “Şərq” bazarı filialı;

“ABAD” etno-butiki Dəmirçi kəndi filialı;

“ABAD” etno-butiki “Tufandağ” Qış-Yay Turizm İstirahət Kompleksi filialı;

“ABAD” etno-butiki Şəki Keramika və Tətbiqi Sənət mərkəzi filialı.

Bakaleyalarımız isə müvafiq olaraq:

“Bravo” Supermarketi Koroğlu;

 “Bravo” Supermarketi 20 Yanvar;

“Bravo” Hipermarket Babək-də yerləşir.

Bundan başqa, 20-dən çox “Bravo” və digər marketlər şəbəkəsində “ABAD” stendlərimizlə təmsil olunuruq.

- Yaxın gələcəkdə bu sahədə hansı yeniliklər nəzərdə tutulur?

- “ABAD” Azərbaycanda ailə biznesinə dəstəyini gücləndirmək məqsədi ilə yaxın gələcək üçün bir sıra innovativ planlar hazırlayıb. Bu planlara aşağıdakılar daxildir:

Beynəlxalq əlaqələrin genişləndirilməsi: “ABAD” xüsusilə Yaxın Şərq və Mərkəzi Avropada əsas onlayn ticarət platforması olan “Trendyol” ilə tərəfdaşlıq vasitəsilə ixrac imkanlarını genişləndirməyə hazırlaşır. Bu əməkdaşlıq “ABAD” məhsullarının ixrac həcmini artırmaq məqsədi daşıyır, Azərbaycandakı sahibkarlara Türkiyə və potensial olaraq digər ölkələrdə daha geniş auditoriyaya çatmağa imkan verəcək.

Yeni bazarların inkişafı: “ABAD” həm yerli, həm də beynəlxalq bazarlarda mövcudluğunu inkişaf etdirməyə davam edir. “ABAD” məhsullarının “Trendyol” kimi platformalarda təmsil olunması bazarın genişlənməsi və yeni rəqəmsal bazarlarına çıxışı təşviq edir. 

Regional dəstəyin artırılması: “ABAD”, Aİ və BMTİP kimi beynəlxalq təşkilatların dəstəyi ilə kənd yerlərində yerli potensialın gücləndirilməsinə diqqət yetirir. Bura regional mərkəzlərə geniş dəstəyin göstərilməsi və müasir, dayanıqlı ailə biznesi modellərinin inkişafının dəstəklənməsi daxildir.

İnnovativ məhsul təqdimatları: “ABAD” müntəzəm olaraq yeni məhsul xətlərini təqdim edir və onları müxtəlif mədəni yerli və beynəlxalq tədbirlər vasitəsilə nümayiş etdirir.

Bu səylər “ABAD” tərəfindən Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olunmasını dəstəkləmək, kənd sahibkarlığını təkmilləşdirmək və Azərbaycanın hər yerində inklüziv iqtisadi imkanlar yaratmaq üçün nəzərdə tutulan daha geniş strategiyasının bir hissəsidir.

- Müsahibə üçün təşəkkür edirik.

Aygün İbrahimli